«Ξενία» Άρτας: Μια προσπάθεια ανάπλασης

            Είναι αλήθεια ότι η τοπική αυτοδιοίκηση (αλλά και η κεντρική κυβέρνηση με προγράμματα τύπου «εξοικονομώ») προσπαθεί επισταμένως να εκμεταλλευτεί τους πόρους της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αναπλάσεις κτηρίων είτε εγκαταλλειμένων είτε σε χρήση, ώστε αυτά να ενταχθούν, με την ίδια ή άλλη χρήση, εκ νέου στον αστικό ιστό της εκάστοτε πόλης. Μια τέτοια προσπάθεια είναι και η ανάπλαση του παλιού ξενοδοχείου Ξενία στην Άρτα, η οποία παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισε, φαίνεται να παίρνει τον δρόμο της.

Τα ξενοδοχεία Ξενία

            Τα ξενοδοχεία «Ξενία» ήταν μέρος ενός κρατικού προγράμματος το οποίο στόχευε την ανάδειξη του φυσικού κάλλους της χώρας μας σε παγκόσμιο επίπεδο, υπό την εποπτεία του Ε.Ο.Τ. Το πρόγραμμα είχε τεθεί σε λειτουργία από το 1953 έως το 1967. Τα «Ξενία» σχεδιάστηκαν με κοινόχρηστους χώρους ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών από αυτόν των ενοίκων, ούτως ώστε το ξενοδοχείο να δέχεται και περαστικούς ή κατοίκους της ευρύτερης περιοχής στο πλαίσιο της καλύτερης ένταξης του ξενοδοχείου στο περιβάλλον του. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 όμως, το κράτος αποδείχτηκε ανίκανο στον ρόλο του ξενοδόχου, οι απαιτήσεις στην τουριστική αγορά διαφοροποιήθηκαν και τα «Ξενία» πήραν το δρόμο της μιζέριας και της εγκατάλειψης. Το τελευταίο «Ξενία» υπό κρατική λειτουργία έκλεισε το 1997 στο Παλιούρι Χαλκιδικής. Έκτοτε, υπήρχε ένας διαρκής αγώνας για την αξιοποίηση των κτηρίων, με τα περισσότερα από αυτά να κατεδαφίζονται.

Το Ξενία στην Άρτα

Το παλαιό ξενοδοχείο Ξενία της Άρτας αποτελεί το σημαντικότερο και πιο πολυσυζητημένο κτήριο της περιφερειακής ενότητας Άρτας. Κατασκευάστηκε το 1958 σε κεντρικό σημείο του Κάστρου, ένα κτήριο εξαιρετικά μοντέρνο για την εποχή του, με δαπάνη του ΕΟΤ από τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα και καθηγητή του ΕΜΠ, Διονύση Ζήβα. Ως ξενοδοχείο περιελάμβανε μόνο 20 δωμάτια και το μεγαλύτερο μέρος του αποτελούσε μεγάλους χώρους για εκδηλώσεις. Το Ξενία αποτέλεσε πόλο έλξης και σημείο αναφοράς για τους Αρτινούς για πολλά χρόνια. Συνδέθηκε άρρηκτα με την κοινωνική και πολιτιστική ζωή στη Άρτα, έως τα τέλη του 1992 που έκλεισε οριστικά και έκτοτε δεν ξαναλειτούργησε. Στην παρούσα φάση το κτήριο είναι εγκαταλελειμμένο και σχεδόν μη επισκέψιμο και αποτελεί πάγιο και χρόνιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας η αποκατάσταση του και η διάθεσή του στο κοινό.

Το 2014 το κτήριο του Ξενία περιέρχεται στην ιδιοκτησία του Δήμου Αρταίων, ενώ το 2016 το Δημοτικό Συμβούλιο προτείνει την επαναλειτουργία του Ξενία ως ξενοδοχείου και καφέ – εστιατορίου. Ωστόσο το ΚΑΣ με ομόφωνη απόφαση του απέρριψε τον σχεδιασμό του Δήμου για επαναλειτουργία του Ξενία ως ιδιωτικής ξενοδοχειακής μονάδας, με το σκεπτικό ότι κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τον δημόσιο χαρακτήρα του Κάστρου της Άρτας. Μετά τις εξελίξεις αυτές, ο Δήμος Αρταίων αναγκάστηκε να επαναπροσδιορίσει τα περί αξιοποίησης του χώρου, χωρίς να λείψουν εκείνη την περίοδο και οι πολιτικές εντάσεις.

Η νέα αντίληψη για τον χώρο

Το 2018 λαμβάνεται νέα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για πολυδιάστατη λειτουργία του Ξενία (καφέ-εστιατόριο, χώρος εκδηλώσεων, δημοτική βιβλιοθήκη και ωδείο). Η νέα πρόταση λαμβάνει έγκριση από το ΚΑΣ, ενώ την ίδια χρονιά το έργο βρίσκει και την απαιτούμενη χρηματοδότηση, καθώς εντάχθηκε στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2014 – 2020, με προϋπολογισμό 3.497.940 €. Σύμφωνα με το πλαίσιο πραγμάτωσης του έργου, το Ξενία πρόκειται να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κέντρο πολιτισμού και ψυχαγωγίας. Θα καλύψει την ανάγκη στέγασης σύγχρονης Δημοτικής Βιβλιοθήκης με αναγνωστήριο και εκπαιδευτικά εργαστήρια, Δημοτικού Ωδείου και Αμφιθεατρικής αίθουσας – Χώρου Πολλαπλών χρήσεων ενώ επιφάνεια εμβαδού 400τ.μ. θα εκμισθωθεί μετά από διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να διατηρείται καθημερινά ο χώρος ανοικτός και ζωντανός. Ήδη τον Νοέμβριο 2020 ολοκληρώθηκε η μελέτη του έργου η οποία και έλαβε έγκριση από το ΚΑΣ.

Αυτό το άρθρο δημοσιεύεται στο πλαίσιο του έργου «Η Συνοχή δίπλα μας» με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα άρθρα των δημοσιογράφων στο πλαίσιο του έργου «Η Πολιτική Συνοχής δίπλα μας» είναι ανεξάρτητα από τις απόψεις της ΕΕ και το περιεχόμενο δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.